ฉบับที่ 149 กาบ้า กับการมีสติในการซื้อสินค้า

ท่านเคยถามตนเองหรือไม่ว่า การซื้อสินค้าแต่ละชนิดนั้น อะไรคือปัจจัยสำคัญในการควักกระเป๋า สำหรับผู้เขียนแล้ว ความเชื่อมั่นในชื่อผู้ผลิต มีอิทธิพลมากแต่ไม่เสมอไป โดยเฉพาะสินค้าที่มีการทุ่มโฆษณาแล้ว มักทำให้การตัดสินใจซื้อยากขึ้น เพราะผู้เขียนค่อนข้างปักใจว่า สินค้ายิ่งโฆษณามากมักด้อยคุณภาพ เพราะโฆษณามักมากับความหลอกลวง ยิ่งถ้าใช้ดารานักแสดงด้วยแล้ว ความเชื่อมั่นยิ่งน้อย เพราะนักแสดงถูกสอนให้พูดตามบทแถมอาจไม่เคยใช้สินค้าชนิดที่รับโฆษณา ปัจจัยสำคัญอีกประการคือ ราคา แม้เราถูกสอนไม่ให้คิดว่า ของถูกไม่ดีของดีต้องแพง แต่บางกรณี เช่น น้ำผลไม้ที่ขายในภาชนะบรรจุกล่องที่ระบุว่ามาจากโรงงานเดียวกันแต่ติดยี่ห้อสินค้าต่างกัน รสชาติก็มักต่างกันตามราคา ความแตกต่างของรสชาติน่าจะเกิดจาก โรงงานต้องผลิตตามคำสั่งของเจ้าของตราสินค้าที่ต้องการแค่สินค้าไปเติมให้เต็มชนิดของสินค้าที่ต้องการขาย โดยกำหนดคุณภาพของวัตถุดิบให้ถูกกว่า เพื่อควบคุมต้นทุนให้ขายได้ในราคาที่ย่อมเยากว่าสินค้ายี่ห้ออื่นผลคือ สินค้าชนิดเดียวกันมาจากโรงงานเดียวกันแต่ติดยี่ห้อต่างกันมีรสชาติที่ต่างกัน ผู้เขียนจึงมักซื้อสินค้าที่มีราคาต่อหน่วยบริโภคแพงกว่า ทางออกสำหรับผู้เขียนคือ ซื้อสินค้าที่แพงกว่าเฉพาะเมื่อมีโปรโมชั่นในร้านสะดวกซื้อเช่น ซื้อหนึ่งแถมหนึ่งหรือสองแถมหนึ่งเท่านั้น เพราะช่วงโปรโมชันนั้น สินค้าที่เคยแพงกลับถูกกว่าสินค้าที่มีคุณภาพด้อยกว่า อย่างไรก็ดีในการซื้อสินค้าบางชนิด ผู้บริโภคหลายท่านยังซื้อย้ำความผิดพลาดแบบซ้ำซาก อาจเนื่องจากเป็นสินค้าที่ใช้วิธีโฆษณาแบบ ตรรกะเทียมในความคิด เช่น ทั้งผู้บริโภคและผู้จำหน่ายต่างเคยสัมผัสข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ว่า สารกาบ้า (gaba หรือ gamma aminobutyric acid) นั้นมีบทบาทในการทำให้สมองได้ผ่อนคลาย เพราะเป็นสารที่ยับยั้งการส่งกระแสประสาทสมองจึงทำให้คนได้สงบจิตใจในบางเวลา สิ่งสำคัญที่ผู้บริโภคและผู้ผลิตสินค้ามองข้ามคือ ข้อมูลงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ที่พบว่า สารกาบ้าที่ทำให้สมองผ่อนคลายนั้นต้องถูกผลิตขึ้นเองจากกรดอะมิโนกลูตามิกในสมองจึงทำงานได้ ในขณะที่สารกาบ้าที่ได้จากการกินนั้นยังไม่มีข้อมูลการศึกษาทางวิทยาศาสตร์ที่ระบุว่า ซึมผ่านระบบป้องกันอันตรายของสมองที่เรียกว่า blood-brain barrier ได้ในปริมาณที่มากพอจะออกฤทธิ์ทำให้สมองผ่อนคลาย จึงทำให้กาบ้าที่กินเข้าไปยังมีประโยชน์เพียงเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ที่น่าประหลาดใจก็คือ มีการทำโฆษณาเครื่องดื่มชนิดหนึ่งผ่านโทรทัศน์ว่า เมื่อเจ้านายเห็นลูกน้องดื่มเครื่องดื่มที่เติมกาบ้าลงไปแล้วควบคุมสติได้ดีขึ้น มีความตื่นตัวในการทำงาน สมควรให้ไปดูแลกิจการในต่างประเทศ ซึ่งมันต่างกับสมมุติฐานทางวิทยาศาสตร์ที่ว่า กาบ้าช่วยผ่อนคลายลดความเครียดของสมอง  ทำให้นอนหลับได้ง่ายขึ้น ไม่ใช่ตื่นตัวขึ้น   มีเว็บไซต์หนึ่งขายผลิตภัณฑ์เสริมอาหารซึ่งรวมถึงกาบ้า ได้อ้างถึงข้อมูลจากเว็บไซต์ชื่อ Denver Naturopathic Clinic ซึ่งกล่าวเป็นเชิงว่า ผลดีในการคลายเครียดเนื่องจากการได้รับกาบ้าในรูปผลิตภัณฑ์เสริมอาหารนั้น ไม่ค่อยได้รับความสนใจศึกษา เนื่องมาจากอิทธิพลของบริษัทยาที่ผลิต ยาคลายเครียด หาทางไม่ให้มีการสนับสนุนการศึกษาในลักษณะนี้ สมมุติฐานดังกล่าวนี้ดูๆ ก็น่าสนใจศึกษาต่อว่าจริงหรือไม่ แม้ว่าข้อมูลเกี่ยวกับอาหารที่มีกาบ้าสูง ช่วยหรือไม่ช่วย ให้คลายเครียดนั้นยังไม่ชัดเจน แต่ความจริงก็คือ คนไทยพอจะรู้ว่าอาหารอะไรที่กินแล้วทำให้รู้สึกคลายเครียดได้ หรือบางอย่างแม้จะยังเครียดอยู่ก็หลับได้ ผู้เขียนขอยกตัวอย่างความรู้ที่พบได้ในเน็ทคือ การกินอาหารที่มีโปรตีนสูงช่วยให้นอนหลับง่าย เพราะโปรตีนทั่วไปมีกรดอะมิโนชื่อ ทริปโตเฟน เป็นองค์ประกอบ หลังการย่อยโปรตีนในลำไส้เล็กแล้ว ทริปโตเฟนที่ถูกดูดซึมเข้าสู่เลือดบางส่วนจะถูกเปลี่ยนเป็นอนุพันธ์ของทริปโตเฟนส่งตรงเข้าสู่สมอง แล้วเปลี่ยนเป็นสารเซราโตนินซึ่งช่วยให้หลับง่ายขึ้น จากความรู้ที่ว่า ทริปโตเฟนน่าจะช่วยให้คนหลับง่ายขึ้น มีหรือที่บริษัทซึ่งผลิตสารเคมีให้คนกินจะปล่อยให้ความรู้นี้ฝังตัวแค่ในตำรา เหล่าผู้มองเห็นโอกาสทองเหล่านี้จึงผลิตทริปโตเฟนหรืออนุพันธ์ของทริปโตเฟนออกมาขาย เป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเพื่อช่วยในการนอนหลับ แล้วฝันร้ายของการกินผลิตภัณฑ์เสริมอาหารคือ ทริปโตเฟน ก็เกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1989 เมื่อบริษัท Showa Denko (ซึ่งล้มละลายไปแล้ว) ใช้แบคทีเรียที่ถูกตัดแต่งพันธุกรรมให้ผลิตทริปโตเฟนได้มากๆ ทำให้ราคาทริปโตเฟนถูกลง ซึ่งดูดีมากในทางอุตสาหกรรม แต่สุดท้ายกลับพบว่า ลูกค้ากลุ่มใหญ่ราวพันห้าร้อยคนเกิดอาการผิดปรกติในการเคลื่อนไหวและอีกสามสิบเจ็ดคนหลับไม่ตื่น ฟื้นไม่มี หนีไม่พ้น ยังไม่มีใครกล้าฟันธงว่า เหตุร้ายที่เกิดขึ้นนี้เกิดจากสาเหตุอะไรแน่ และวิบากกรรมของผลิตภัณฑ์เสริมอาหารทริปโตเฟนก็ยังมีต่อไป แต่บังเอิญธุรกิจผลิตภัณฑ์เสริมอาหารในสหรัฐอเมริกานั้นทรงอิทธิพลมาก ทริปโตเฟนจึงยังมีการขายได้ตามปรกติเพราะคนอเมริกันก็ไม่ต่างจากคนไทยในเรื่องการลืมเรื่องร้ายๆ ดังนั้นการที่มีโฆษณาสินค้าหลายชนิด ทั้งที่ผลิตโดยผู้ผลิตรายใหญ่ และผู้ผลิตระดับท้องถิ่น กล่าวถึงประโยชน์ของกาบ้า(ที่เกิดตามธรรมชาติในสมอง) ช่วยในการผ่อนคลายสมอง เพื่อให้เกิดความสับสนกับสินค้าของตนที่มีกาบ้าเป็นองค์ประกอบว่า สินค้านั้นช่วยผ่อนคลายการทำงานของสมองได้เช่นกัน นับว่าเป็นความไม่ยุติธรรมต่อผู้บริโภคที่ขาดความสามารถในการหาความรู้ที่ถูกต้องของสารกาบ้า ปรากฏการณ์เช่นนี้ ผู้เขียนเขลาเกินกว่าจะทราบว่าเป็นหน้าที่ของใคร(ที่กินภาษีของประชาชน) จะดูแลในเรื่องนี้

สำหรับสมาชิก >
ฉลาดซื้อ เก็บแต้มแลกสินค้า250 Point