กว่า 24 ปี ที่นิตยสารฉลาดซื้อ ส่งความรู้ ความคิด ผ่านทางตัวหนังสือ สื่อสารกับผู้อ่านมาจำนวนไม่น้อย ตั้งแต่ยุคกระดาษเฟ้อ มาจนในปัจจุบันที่ร้านหนังสือ สำนักพิมพ์ หรือแม้แต่แผงหนังสือ ที่ทยอยปิดตัวบ้าง ลดขนาดกิจการลงบ้าง สายๆ วันหนึ่ง ฉลาดซื้อเราเผอิญไปพบกับเจ้าของแผงหนังสือเล็กๆ ตั้งอยู่ภายในโรงอาหารของสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข พี่สุวรรณา มณีนพ ที่เป็นมากกว่าคนขาย เธอเป็นอีกหนึ่งของพลังผู้บริโภคที่สนับสนุนให้งานคุ้มครองผู้บริโภคขับเคลื่อนไปข้างหน้าได้อย่างมั่นคง เธอเล่าให้เราฟังว่า “พี่เป็นทั้งคนขายที่แผงนี้แลัวก็ทำธุรกิจสายส่งหนังสือด้วย ปัจจุบันเราส่งนิตยสารให้กับผู้อ่านในละแวกนี้ และส่งให้กับหน่วยงานราชการ บริเวณกระทรวงสาธารณสุข เช่นที่ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา(อย.) ตอนนี้คนซื้อหนังสือน้อยลงเพราะว่าเดี๋ยวนี้คนใช้เงินยาก จะใช้ซื้ออะไรแต่ละทีก็ต้องคิดนานหน่อย อย่างเมื่อก่อนร้านเราใหญ่กว่านี้ แต่เดี๋ยวนี้หนังสือก็ลดลง เลิกผลิตกันไปหลายเจ้า หายไปหลายเล่มเลย ที่ยังอยู่ก็ไม่รู้อยู่ได้อย่างไร ที่จริงโฆษณาก็ไม่ค่อยมี ดูจากหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ สำนักพิมพ์เขาก็เดือดร้อนเหมือนกัน นี่ขนาดเป็นเจ้ายักษ์ใหญ่ แต่ก่อนเราขายได้ถึง 500 ฉบับ ตอนนี้เหลือแค่ 300 ฉบับเอง ที่เราต้องส่งตามหน่วยงานราชการล่าสุดนิตยสารครัวก็ปิดไปอีกเล่มคิดว่าสถานการณ์การอ่านหนังสือเป็นอย่างไรเดี๋ยวนี้เด็กรุ่นใหม่ไม่ค่อยอ่านหนังสือนะ คนที่อ่านหนังสือคือคนที่อายุ 50 กว่าขึ้นไป ถ้าอายุน้อยกว่านี้เขาไม่อ่าน ก็ไม่รู้ว่าหนังสือจะอยู่ได้อีกกี่ปีเพราะตอนนี้ก็น้อยลงไปเยอะ ขนาดหน่วยงานราชการที่รับอยู่เป็นประจำก็ลดลงไปเกือบครึ่ง ก็ไม่รู้ว่าประหยัดงบหรือไม่มีคนอ่าน ได้ยินมาว่าเป็นสถานการณ์ที่น่าเป็นห่วงแต่คิดว่ามันน่าจะอยู่ตัวระดับนี้แล้ว ที่จะดีขึ้นคงไม่หวังเลยรู้จักฉลาดซื้อได้อย่างไรรู้จักฉลาดซื้อมาประมาณ 2 ปีได้แล้ว พอดีที่ที่เราส่งหนังสือพิมพ์ให้อยู่ เขาอยากได้ “ฉลาดซื้อ” ก็เลยต้องหาให้เขา จึงติดต่อไปที่มูลนิธิเพื่อผู้บริโภคเลย ให้ส่งหนังสือให้ทุกเดือน เดือนละ 10 เล่ม เอาไว้ส่งด้วย ขายที่แผงด้วยและก็อ่านเองด้วย อย่างที่แผงเราจะวางทั้งเล่มใหม่ เล่มเก่า เราจะวางไว้หลายๆ เล่ม วางดักไว้บนชั้นปนกับนิตยสารประเภทต่างๆ เพื่อเป็นการประชาสัมพันธ์ให้คนมีโอกาสเห็นมากขึ้น (ประมาณว่ามองตรงไหนก็เจอฉลาดซื้อ) ฉลาดซื้อมีประโยชน์อย่างไรบ้างดีนะ พี่ชอบอ่านตรงที่มีเปรียบเทียบสินค้า แต่ไม่ได้ฟันธงว่าห้ามใช้ แต่ให้เราคิดเอาเองว่าควรจะเลือกสิ่งไหน ทำให้มีความรู้ และสามารถแยกได้ว่าอันไหนดี อันไหนไม่ดีอย่างไร แล้วก็ไม่ได้โชว์แต่ยี่ห้อดังๆ เขาสุ่มมาให้หลากหลายยี่ห้อ บางทียี่ห้อไม่ดังคนไม่ค่อยรู้จักแต่กลับดีกว่ายี่ห้อดังๆ ก็มีพอจะยกตัวอย่างให้ฟังได้ไหม เท่าที่อ่านมาแล้วได้นำไปใช้จริงๆ เช่นเรื่องอะไรบ้างที่อ่านแล้วนำข้อมูลที่ได้ไปซื้อตามหนังสือเลยก็จะมีพวกเรื่องของกินนะเพราะว่ามันเป็นเรื่องใกล้ตัว อย่างเช่นขนมเปี๊ยะเพราะเป็นคนชอบกินขนมเปี๊ยะ ก็ดูเรื่องถั่วกวนอะไรพวกนี้ เรื่องยาปฏิชีวนะในเนื้อหมู ไก่ทอดเกาหลี ก็จะสนใจพวกเรื่องเกี่ยวกับของกินมากกว่าเรื่องแนวอื่นๆ แต่ก็อ่านทั้งเล่มเคยคิดไหมว่าอย่างนี้ต่อไปเราจะกินอะไรไม่ได้เลย มีความกังวลบ้างไหมก็เคยคิดเหมือนกันแต่ก็รู้สึกว่าช่างมันเถอะ เพราะเราไม่ได้กินต่อเนื่องนานๆ แต่นานๆ กินที ก็จะใช้วิธีการเลือกกินเอา กินให้มีความหลากหลาย(สมกับเป็นแฟนฉลาดซื้อ)กับคนรอบๆ ข้างเคยได้ให้ความรู้อะไรกับสิ่งที่เราเคยอ่านมาบ้างไหมก็บอกนะ ว่าในหนังสือฉลาดซื้อบอกไว้ว่ากินอันนี้มีสารกันบูดเยอะไม่ดีนะ ไม่ดีอย่างไรๆ ซึ่งเขาก็ฟัง และอยากรู้ข้อเปรียบเทียบของเรื่องที่เราเล่าด้วยว่าดี ไม่ดีอย่างไรอ่านทั้งเล่มนี่ชอบคอลัมน์ไหนอีกบ้างจะดูเป็นเล่มๆ ไปเพราะปกติก็จะเปิดดูตั้งแต่ต้นจนจบ แต่ถ้ามีเรื่องไหนที่สนใจก็จะอ่านรายละเอียดเยอะหน่อย เช่น บางเรื่องใกล้ตัวก็จะอ่านเยอะหน่อย นานหน่อย ของที่เลือกได้เราก็ต้องเลือกของที่มันดีๆ เราเลือกอ่านเรื่องที่สนใจเป็นเล่มๆ ไป อย่างพวกคอลัมน์ที่คนมาใช้สิทธิ(เสียงผู้บริโภค) พี่คิดว่า ดีนะ พี่ก็ชอบอ่านแล้วเคยได้ร้องเรียนหรือใช้สิทธิเรื่องอะไรบ้างไหม ยังไม่เคยร้องเรียนนะ เพราะเป็นคนประเภทยอมรับ ถ้าใครไม่ดีเราก็อย่าไปยุ่งกับเขา แต่ก็ไม่ได้คิดว่าจะไปร้องเรียน เช่น อย่างเราซื้อของ ถ้ายี่ห้อนี้ไม่ดีก็จะไม่ซื้อแล้วอะไรแบบนี้มากกว่า จะเป็นประมาณนั้น แล้วช่องทางอื่นๆ ในการเลือกรับข่าวสารต่าง จากไลน์หรือ เฟสบุ๊ค หลักๆ แล้วพี่จะเลิกเชื่อข่าวสารจากแหล่งที่มาที่เชื่อถือไม่ได้ แต่พี่ได้รับข่าวสารในแต่ละวันนี้เยอะมากเลยนะ แต่ส่วนใหญ่เชื่อถือไม่ค่อยได้ เวลาเราได้รับข่าวมาสักเรื่อง อ่านแล้วจะเชื่อถือไม่ได้เสียทีเดียว ต้องอ่านว่าส่งมาจากไหน พิสูจน์ทดสอบแล้วเป็นอย่างไร แล้วแต่ว่ามันเป็นข้อมูลแบบไหน อย่างเช่น ถ้าเป็นข้อมูลเกี่ยวกับสุขภาพ เราก็ดูว่าที่มาของข้อมูลมาจากไหน ตัวเองมีไลน์ของกรมอนามัยอยู่นะ อันนี้ก็มีความน่าเชื่อถือในระดับหนึ่งเลยนะกับเรื่องโฆษณาเกินจริงที่มีมากมายในปัจจุบันพวกโฆษณาสินค้าที่เขาบอกสรรพคุณเกินจริงอันนี้น่ากลัวจังเลย ตอนนี้คนไทยก็เชื่อโฆษณาจังเลย จะทำอย่างไรให้เขาระวังตัวให้มากๆ บางทีเห็นเค้าระดมโฆษณาในเฟสบุ๊คถี่ๆ นะ แค่นี้ก็ได้ผลแล้วส่วนที่เห็นมากๆ คือการขายของ ขายสินค้า ขายพวกเครื่องสำอางหรืออะไร ส่วนใหญ่เน้นไปเรื่องสุขภาพ บางทีก็เหมือนหลอกขายกันชัดๆ เลยอย่างที่เคยเห็นก็คือ พวกพลาสเตอร์ที่แปะส้นเท้าแล้วดูดซึมสารพิษอะไรแบบนี้ มันจะเป็นไปได้ยังไงอันนี้ ก็เห็นเขาโฆษณาอยู่ทุกวันนี้ เขาก็ขายได้นะ แต่พี่ก็เห็นมีคนมาเม้นท์ตอบอยู่นะ ซึ่งก็ทำให้เห็นว่ามีคนรู้ทันเขาอยู่นะ เป็นแฟนกันขนาดนี้อยากให้ฉลาดซื้อทดสอบเรื่องอะไรบ้างไหมคะ อยากให้ฉลาดซื้อให้ข้อมูลเรื่องยาให้มากๆ  พี่สังเกตว่า คนทั่วไปชอบคิดว่ายาเป็นของดี กินได้ไม่มีอันตราย อย่างยาแก้ปวด แก้ไข้ คือเห็นคนแค่เป็นหวัดนิดหน่อยก็จะกินยา โดยเฉพาะพวกที่โฆษณาเยอะๆ อยากให้แนะนำเรื่องการใช้ยาที่เหมาะสม อีกเรื่องก็สมุนไพร บางคนคิดว่าสมุนไพรกินแล้วไม่มีผลเสียต่อร่างกาย กินเข้าไปเถอะ กินติดต่อกันไปนานๆ เลยแบบนี้ ญาติพี่เอง ก็เป็นเขากินยาขมนี่แหละ กินติดต่อกันเป็นหลายๆ เดือนเลยนะ แก้ร้อนใน ซึ่งพี่ก็ว่าไม่ดีนะ กินติดต่อไปนานๆ แบบนี้ เพราะถ้าเราไม่เป็นอะไรจะไปกินมันทำไม ถ้าเรื่องทดสอบอยากให้ทำเรื่องครีมทาหน้า พวกเสริมสวยทั้งหลาย  ซึ่งเดี๋ยวนี้เห็นมีโฆษณาตามสื่อต่างๆ เยอะมาก ส่วนใหญ่เขาก็จะเอาดารามาเป็นพรีเซ็นเตอร์ เป็นห่วงคนที่ไม่ค่อยมีความรู้ เพราะเค้าจะเชื่ออย่างเดียว ไม่รู้ว่าจะไปหาข้อมูลจากทางไหน บางทีถ้าเรามีข้อมูล ข้อมูลจะช่วยเราได้เยอะ ในเรื่องของการตัดสินใจ อยากให้หน่วยงานที่ดูแลรับผิดชอบเรื่องนี้เข้ามาดูแล แล้วก็เรื่องซื้อรถมือสอง แล้วถูกพวกบริษัทการเงินเอาเปรียบ เช่น เวลาเขาผ่อนไม่ไหว เอารถไปคืน แต่เขาต้องผ่อนต่อ ไม่รู้ว่ามันติดอะไร เช่น ค้างส่งหรือเปล่า เลยอยากให้ฉลาดซื้อให้ความรู้เรื่องนี้ด้วย พี่รู้สึกว่าเหมือนสัญญาเขาเอาเปรียบด้วย อีกเรื่อง เรื่องการขายฝากที่ดิน ล่าสุดกลายเป็นยึดที่ ยึดบ้านเขาไปเลย เลยอยากให้เสนอข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องการขายฝากที่ดินหรือการขายฝากทรัพย์นั้นผู้บริโภคจะต้องมีความรู้อย่างไรจึงจะไม่เสียเปรียบ อยากให้ให้ความรู้แบบนี้ด้วยค่ะ สุดท้ายก็อยากฝากว่า ฉลาดซื้อจริงๆ มีประโยชน์มากเลย น่าเสียดายที่คนสนใจน้อยไปหน่อย น่าเสียดายหนังสือดีๆ อยากให้อยู่นานๆ นะคะ